Namaz kılmanın ayrıntılarını, sabah namazının sünneti ile anlatalım.
Sabah Namazının Sünneti
Namazın, dışından olan şartları yerine getirildikten sonra, namaz kılınacak temiz bir örtü üzerinde kıbleye yönelinir.
Allâh-ü Te'âlâ’nın huzurunda olmanın ciddiyetinin farkında olacak şekilde durulmalıdır.
1.rekât: Sabah namazının sünnetini kılmaya kalben niyet edilir. Dil ile de kendi duyacağımız kadar hafif bir sesle, "Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya" denir.
1- Erkek ve kadınlarda, namazlara başlama anındaki duruş şekilleri.
Eller kulakların hizasına kadar kaldırılıp, başparmaklar kulak yumuşağına değdirilir, avuç içleri Kâbe-i Muazzama' ya dönük şekilde parmak araları açılır ve Allâh-ü Ekber denilerek tekbir getirilir. Bu anda gözler, secdede alın konulacak noktaya bakar.
2- Erkek ve kadınlarda tekbir alış şekilleri.
Tekbir alındıktan sonra sağ el ile sol elin bileği tutularak, eller göbeğin altına konur ( Kıyam ).
Kadınlar ise ellerini, omuz hizasına kaldırırarak tekbir alır ve daha sonra göğüsleri üzerine koyarlar. Parmaklarını açmazlar ve düz olarak sağ eli sol elin üzerine koyarlar.
3- Kadın ve erkeklerde el bağlama şekilleri.
Eller bu şekilde bağlandıktan sonra, Sübhâneke duâsı okunur.
“Eûzü billâhi mine'ş-şeytani'r-racîm Bismillahi'r-Rahmâni'r-Rahîm” denilerek Fâtiha-i Şerîf okunup 'Âmin' denir.
Fâtiha sûresinden sonra, besmele çekmeden bir namaz sûresi okunur.
Allâh-ü Ekber denilerek rükû´ya gidilir.
Rükû´da el parmak araları açık olarak ellerle diz kapakları tutulur. Bu anda gözler, ayak parmaklarının ucuna bakmaktadır.
Sırt ve bel yere paralel olacak şekilde düz hâle getirilir. Dizler bükülmeden dik tutulmalıdır.
4- Kadın ve erkeklerde rükû şekilleri.
Rükû´da iken üç kere Sübhâne Rabb'i'ye´l-Azîm denir.
(Rükû hâlinde kadınlar el parmak aralarını açmazlar ve dizlerini tutmazlar, sadece ellerini dizin üzerine gelecek şekilde baldıra koyarlar. Ayrıca dizlerini de dik değil bükük bulundururlar. Yere paralel olacak şekilde değil ; hafif eğilirler.)
Sonra SemiAllâh-ü limen hamideh diyerek rükû´dan kalkılır, buna kavme denir.
Ayakta iken Allahümme Rabbenâ leke´l-hamd denir. En az bir defa sübhânAllah diyecek kadar duraklamak tadili erkandandır.
5- Erkek ve kadınlarda rükû'dan doğrulma şekilleri (Kavme).
Sonra Allâh-ü Ekber denilerek secdeye kapanılır.
Secdeye inerken önce dizler, sonra eller yere konur.
Baş, eller arasına konarak, alın ve burun yere değdirilir.
Secdede erkekler ve kadınlar el parmaklarını birleştirir.
Secdede iken her iki ayağın yerden kesilmemesi gerekir. Birisi kesilirse mekruhtur. İkisi birden kesilirse namaz fasit olur yani bozulur. Bu esnada ayak topuklarının birleştirilmesi adaptandır.
Secdede el ve ayak parmakları kıbleye dönük tutulur.
(Kadınlar secdede kollarını yanlarına ve uyluklarını karınlarına yapıştırır ve yere doğru alçalır ve yapışırlar.)
Secdede üç defa Sübhâne Rabb'iye´l-âlâ denir.
Sonra Allâh-ü Ekber deyip, secdeden doğrularak, bir kere Sübhânallah diyecek kadar oturulur. Buna celse denir.
Sonra tekrar Allâh-ü Ekber denilerek aynı şekilde, ikinci bir secde yapılır.
Tekrar secdede üç defa Sübhâne Rabb'iye´l-âlâ denildikten sonra 'Allâh-ü Ekber' diyerek ayağa kalkılır.
6- Erkek ve kadınlarda secde şekilleri
Böylece sabah namazının ikinci rekâtı başlamış olur.
2.rekât: İkinci rek'âtta, sadece besmele çekilerek ( Bismillahi'r- Rahmâni'r-Rahîm ) Fâtiha-i Şerîf ve namaz sûresi okunur.
Yukarıda tarif ettiğimiz şekilde rükû´ya ve secdeye gidilir.
İkinci secdeden sonra sol ayak yere yayılıp üstüne oturulur. Sağ ayak ise parmakları kıbleye dönük şekilde içeri kıvrılır.
Eller uyluklar üzerine konur. Parmaklar açık olmak sûretiyle, eller tam dizin üzerine konur (dizleri kavrayacak kadar ileride ya da çok geride değil). İki secde arasındaki oturuşlar da aynen böyledir (Kadınlar ayaklarını sağ tarafa yatırarak otururlar, buna teverrûk denir).
7- Erkeklerde oturuş ( Kade ) şekli.
7- Kadınlarda oturuş ( Kade ) şekli.
Bu oturuşta önce Et-Tahiyyâtü duâsı okunur. Arkasından Allâhümme Salli, Allâhümme Bârik ve Rabbenâ duâları okunur.
8- Erkeklerde selam şekli.
8- Kadınlarda selam şekli.
Duâların okunuşu bitince önce sağ tarafa, sonra sol tarafa omuzlara doğru bakarak Es-Selâmü aleyküm ve Rahmetullah diye selam verilir. Selamda kişi, sağ ve sol tarafta bulunan melekleri niyet ederek selam verir.
Tek başına kılan veya imamla kılan kişi, selamdan sonra Allâhümme entesselamü ve minkes-selam tebarekte ya zel-celali vel-ikram der.
Böylece iki rek'âtlı sabah namazının sünneti bitmiş olur.
Sabah Namazının Farzı
Sabah namazının farzı da aynen sünneti gibi kılınır.
Niyetten önce kâmet getirilir (Kadınlar kâmet getirmezler). "Bugünkü sabah namazının farzını kılmaya" diye niyet edilir.
Sabah namazının farzında okunan namaz sûreleri, kişinin bildiği en uzun sûreler olmalıdır (Bilen kişiler, her iki rekâtta en az 40 ayeti ihtiva edecek sûre okurlar).
Namazda uyulması gereken bu kurallar yanında, namazın huşû içinde kılınması da gerekmektedir.
Allâh-ü Te'âlâ “Namazlarında huşû içinde olan mü'minler, muhakkak ki onlar kurtuluşa ermiştir.“ buyurmaktadır.
( Mü'minûn sûresi: 1-2 ayeti)