Halk arasında esrar olarak da bilinen kenevirin geçtiğimiz yıllara kadar uyuşturucu bir bitki olduğu ve yetiştirilmesi bile çoğu ülkede yasak olurken son yıllarda gerçekleştirilen araştırmalarla bu yasaklar tek tek kırılmaya hatta bazı ülkelerde yetiştirilmesi serbest hale gelmeye başladı... Peki bunca zaman zararlı olarak bildiğimiz kenevirene oldu da günümüzde yararlı hale gelmeye başladı? Araştırmalar neyi gösteriyor? Bunca zaman yanıldık mı yoksa?

Yasaklarla Kenevir

Kenevirin araştırılmasının birçok sebebi var. Kenevirin özgürce yetiştirilmesi bir zamanlar dünyanın birçok yerinde serbestken 1925'teki Cenevre'de düzenlenen Milletler Cemiyeti (şimdi Birleşmiş Milletler) konferansında Türkiye ve Mısır'ın öncülüğünde tüm dünyada yasaklı maddeler arasına girmesi sağlandı. Kenevir dünyanın birçok ülkesi tarafından yasadışı madde olarak belirlendi ve üretimi yasaklandı. Yasaklardan önce araştırmacılar kenevirin içindeki kanabinoidleri ayrıştırarak, nöbet ve diğer nörolojik bozukluklar gibi rahatsızlıkların etkilerini hafifletmek, kronik ağrıları azaltmak ve tedavi etmek için çeşitli türler geliştirerek testlerde kullanıp tedavi yöntemleri geliştirdiler.

ABD'de kenevirin yasadışı kabul edilmesinin ise Meksika Devrimi ile bağlantılı olduğu söylenebilir. Devrim sonrası ABD'ye kaçan göçmenler kendi kültürlerini de ABD topraklarına getiriyorlardı. Kaynaklara göre Meksikalılar ülkeye gelmeden ABD'de kenevir sadece tıbbi alanlarda kullanılıyor. Fakat medyanın ırkçı tutumundan dolayı "rahatsız edici Meksikalı göçmenlerin" kültürü kabul görülmedi ve muhafazakar basın organlarında Meksikalıları kötülemek için kültürlerindeki keneviri 1937'de çıkan Marihuana Vergi Yasası ile marihuana satışı ve kullanımı tamamen yasaklandı.

Daha sonraları ABD'de de bilimsel çalışmalar adına konu kenevir olunca sıkıntılı bir süreç başladı.

Tıbbi çalışmalar için artan kenevir araştırmaları

Federal hükûmetin keneviri hâlâ tıbbi kullanımı olmayan bir uyuşturucu olarak sınıflandırması sebebiyle, bilim insanları araştırmalarda kullanılmak üzere NIDA’dan kenevir edinmek için vakit alan bir süreçle karşılaşıyorlardı. Klinik araştırma gerçekleştirenler ayrıca Gıda ve İlaç Kurumu’ndan onay almak zorunda kalınıyordu. Bu da bilim insanları için baya büyük bir süreç ve sıkıntı demek oluyordu.

Şu an; Uygun görülmüş tıbbi kenevir tüketicileri, kenevirin ülkenin birçok yerinde dispanserlerden satın alabiliyorken keyfi kenevir kullanımına birkaç eyalette izin veriliyor. Fakat araştırmacılar yalnızca Mississippi Üniversitesi’nin çiftliğinde yetiştirilen birkaç tür ile sınırlı.

Bununla birlikte yayınlanan haberlere göre son günlerde ABD'de yeni gelişmeler oluyor. Ülkede onaylı kenevir yetiştiricileri hızla arttırılmaya başladı.
Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi bu değişikliğin bilim insanlarının yüksek talebi ve kenevir araştırmalarını teşvik etmek arzusu ile gerçekleştiğini ifade ediyor. NIDA yöneticisi Nora Volkow bir açıklamasında, “Fazladan yetiştirici 'araştırmanın ihtiyaçlarını karşılayan fazladan çeşitliği sağlayabilmek' anlamına geliyor” ifadelerini kullanıyor.

Kısacası ABD şu an yeni bir yasayla keneviri tıbbi çalışmalar çerçevesinde yasallaştırıyor ve devlet kontrollü kenevir üretimi için yetiştiricilerden başvurular bekliyor. Ancak bu haberden sonra kişisel olarak kullanmanın da yolunu açabileceğini düşünenler varsa hayal kırıklığına uğrayabilir çünkü 11 Ağustos'ta DEA kenevirin tehlikeli bir madde olduğuna yönelik sınıflandırmasını yeniden teyit ederek keneviri LSD, meth ve eroin gibi diğer uyuşturucularla birlikte aynı kategoride değerlendirdi. Yani kenevir sadece tıp için kullanılacak.

Peki kenevirin şifa olduğu ya da tedavi ettiği başka hastalıklar var mı?

Şöyle bir bilgiyle konuya girelim:

"Marihuana'daki THC yeme bozuklukları, AIDS, bazı kanser türlerinin kemoterapi veya radyoterapi seansları süresince ve bazı nörolojik hastalıkların tedavisinde veya tedavisine destek olarak bazı doktorlarca tavsiye ediliyor."

Bazı kanser türlerine iyi geldiği söylenilen keneviri belki de çok abartılı görünse de kenevirin gerçekten de kanseri tedavisinde olumlu etkileri birçok kez kanıtlandı.

Pankreas kanseri

Sabah'ın internet sitesinde yer alan Nisan 2016 tarihli bir haberde Pankreas kanseri bir hastanın, hastalığının son aşamasında kenevirle kurtulduğunu yazıyor. Daha önce bilim insanlarının farelerde ve insan dokularıyla üzerinde çalıştıkları kanseri kenevirle yendikleri belirtiliyor.

"ABD'deki Ulusal Kanser Enstitüsü geçtiğimiz yıl, fareler üzerinde yapılan bir bilimsel çalışma sonucu kenevirin sağlıklı hücreleri koruyarak kanser hücrelerini öldürdüğünün belirlendiğini açıklıyor. Kenevirin pankreas kanseri üzerindeki etkisi İspanyol araştırmacıların 2006'da yaptığı bir araştırmayla ortaya atılmıştı. Madrid Complutense Üniversitesi'nden bilim insanlarının iki hayvan modeli üzerinde gerçekleştirdiği çalışmada kenevirin pankreas kanserinde tümör hücrelerini küçülttüğünü ortaya çıkarıyor"

Buna kanıt olarak aynı haberde ABD'nin Las Vegas şehrinden Wallace Rose isimli bir adamın pankreas kanserinin son aşamasında olmasına rağmen klinik bir deney sonucu 7 ay sonra kanserden tamamen kurtulduğunu ileri sürüyordu. Hasta kemoterapi ve ağır tedavilerle değil de kenevir sayesinde hayatının kurtulduğunu söylüyordu.

Lösemili Landon Riddle kenevir sayesinde hayata dönüyor

Henüz 3 yaşında olan ve kendisine lösemi tanısı koyulan Landon Riddle kenevir sayesinde kanseri yenerek ailesine ve hayatına kavuştu. Tüm göğsü nefes almasını engelleyen lösemi kaynaklı kitlelerle dolan Landon, kemoterapiye başlamıştı ancak durum hiç de iç açıcı değildi. Bunun üzerine Landon'ın babaannesi son çare olarak kenevir yağını önerdi ve aile kenevirin yasal olduğu Colorado'ya giderek kenevir yağı tedavisine başladı. Sonuç olumluydu. Kenevir kanseri alt ettti ve Landon'u hayata geri döndürdü.

Annesi blogunda tedaviyi ve görüşlerini şöyle anlatıyor:

"Kenevirin Landon’a gülümsemesini yeniden kazandırmasıyla kalplerimiz neşeyle dolmuştu. Landon’ın durumu gittikçe düzeliyordu. Bu bir mucizenin gerçekleşmesi gibiydi. Landon tekrar gülümsüyor ve yemek yiyebiliyordu.

Dünyadaki herhangi birinin kenevir yerine diğer ilaçları kullanmaya zorlanması korkunç bir durum. Kalbim kenevir yasağından etkilenen sayısız aileyle birlikte Adam Koessler ve Rumor Rose için atıyor. Hayatınızın dövüşü için hazır olun. Hasta bir çocuğa sahip olmak kendi içinde bir savaş, ama bu seçimi yapmak yeni kocaman bir dünya. Kalın bir deriye, güçlü önseziye ve sağlam bir takıma ihtiyacınız olacak. İyiden çok kötü etkilere sahip ilaçlarla vaktinizi harcamayın. Eğer midenizde yanlış hissettiriyorsa, muhtemelen yanlıştır.”

Tıbbi olarak faydasının kanıtlandığı kenevirin tek yararı tıp alanında değil

Indigo dergisinde yer alan yazıya göre bir dönümlük kenevir, 25 dönümlük orman kadar oksijen üretiyor, bir dönüm kenevirden, dört dönüm ağaca eş kâğıt çıkıyor, bir ağaç 20-50 yılda yetişirken, kenevir dört ayda yetişiyor.

"Kenevir 8 kez kâğıda dönüştürülebilir, ağaç 3 kere. Dönüşümlü ziraatta uygun yaz bitkisidir, dünyanın her yerinde kolaylıkla yetişir. Çok az suya ihtiyaç duyar. Kendisini böceklerden korumak için tarım ilacına ihtiyacı yoktur, dayanıklıdır. Tüm petrokimya ürünleri yenilenebilir olarak kenevirden daha ucuza üretilebilir."

İşin bir de ekonomik kısmı var. 2012'de Colorado'da yetiştirilmesi ve satışı serbest olan kenevir vergi rekoru kırıyor. Vergilerden beklenilenin çok üstünde meblağlar toplayam eyalet en sonunda artan 30 milyon doları yeniden halka dağıtıyor. Yani verilen vergi kenevir sayesinde vatandaşların ceplerine yeniden giriyor.

Ülkemizde de yetiştirilmesi, satılması ve kullanılması yasak olan kenevirin uyuşturucu olması bilindik bir şey. Ancak yasadışı yetiştirilen kenevir tarlalarının yakılması yerine, el konulacak kenevirlerle devlet gözetimli bilimsel çalışmalar yapılabilir. Dünyada gerçekleşen ve gittikçe sıklaşan kenevir araştırmaları, bu bitkinin başka dertlere derman olduğunu ortaya çıkartacak mı?