Okuduğum ayet-i kerimede yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: “O kıyamet gününde ne mal fayda verir ne de çocuklar. Ancak Allah'a kalb-i selîm yani temiz bir kalp ile gelenler o günde fayda bulurlar.”¹

Peygamber Efendimiz (sav) ise okuduğum hadis-i şeriflerinde şöyle buyuruyorlar: “Bilin ki, bedende öyle bir et parçası vardır ki, o iyi olursa, bütün beden iyi olur; o bozulursa, bütün beden bozuk olur.  Bilin ki, o kalptir.”²

Kalp dediğimizde sadece bedendeki kanı toplayıp pompalayan bir organ akla gelmemelidir. Kalp; yüce Kitabımız Kur’an’da, Efendimiz Hz. Muhammed’in hadislerinde ve İslam geleneğinde vicdan, kavrama, bilinç, duyu, akıl ve isteme gücünün merkezi olarak tanımlanmaktadır.

Kalp her türlü manevi faaliyetin, iman ve küfrün, sevgi ve nefretin, iyilik ve kötülüğün, güzellik ve çirkinliğin, alçak gönüllülük ve bencilliğin kaynağıdır. Kalp; Allah’ın bizi değerlendirirken bakacağı yerdir. Doğruyu yanlıştan ayırt etme yeridir. Yüce Allah’ın cemal ve celal sıfatlarının yansıması olan ümit ve korku duygularının buluştuğu yerdir. Eğer kalpte sarsılmaz bir iman, faydalı ilim, tefekkür yani derin düşünce, saygı, alçak gönüllülük, salih amel dediğimiz erdemli davranışlar, sevgi ve muhabbet egemen olursa o kalpten hep güzellikler yayılır. Böylesi bir kalp selîm yani tertemiz bir kalp olarak iman ile ışıldar; hem kendini hem de etrafını aydınlatır.

Peygamber Efendimiz (sav) kalbin manevi hastalıklarına karşı da bizleri uyarmaktadır. O, helal-haram bilmezlik, bencillik, çekememezlik, böbürlenme, kendini beğenme, başkaları hakkında kötü düşünme, kin besleme, sözde durmama, dargınlık, dostu yüzüstü bırakma, dünyaya karşı gözü doymama gibi kötü huy ve davranışların iman ile bağını ortaya koyarak dikkatimizi çekmiştir. Nitekim pek çok hadis-i şerifte bencillik ve imanın aynı kalpte birleşmeyeceği kaba kimselerin cennete giremeyeceği, bir Müslümanın kardeşini küçük görmesinin ona kötülük olarak yeteceğini söylemiştir.³ Hz. Peygamber şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz Allah, dış görünüşünüze ve mallarına bakmaz. Fakat O, sizin kalplerinize ve davranışlarınıza bakar.”⁴

Yüce Allah söz konusu kötü huyların egemen olduğu kalplerle ilgili olarak  “Gerçek şu ki; gözler değil, esas göğüslerdeki kalpler kör olur.”⁵ buyurarak esas körlüğün ve duygusuzluğun kalplerde olduğunu haber vermektedir.

Böyle olmasaydı, dünyanın pek çok yerinde, her gün, masum siviller katledilirken, çocuklar yetim ve öksüz bırakılırken vicdanlar dilsiz kalabilir miydi? Öfke ve açgözlülük kalpleri eline geçirmemiş olsaydı, yeryüzünde milyonlarca mazlum aç ve açıkta kalabilir miydi? Bencillik ve tüketim çılgınlığı kalpleri esir almasaydı, zengin-fakir arasındaki uçurum bu kadar derinleşebilir miydi? Sevgili Peygamberimiz (sav) insanları bir tarağın dişleri gibi eşit görmemizi öğütlerken diğer insanlara karşı kibirli olabilir miydik? Nitekim Efendimiz (sav); “Mütevazı yani alçak gönüllü olun. Birbirinize eziyet etmeyin ve sıkıntı vermeyin. Zira yamalı elbiseleri içinde olup Allah’a yaptıkları duaları hemen kabul edilen nice biçareler vardır”⁶ buyurarak maddi statü ve unvanların değil, selim ve tertemiz bir kalbin Cenab-ı Allah katındaki yüksek değerine işaret etmişlerdir.

O halde geliniz, kalplerimiz kirleten her türlü günaha tövbe edelim ki, Allah gönlümüze rızasına uygun hal ve hareketler ilham etsin.

“Ey kalpleri evirip çeviren Allah’ım! Kalplerimizi senin dinin üzere sabit kıl.”⁷

“Ey Rabbimiz! Yüce adın anıldığında ürpermeyen kalplerimizden sana sığınırız.”⁸

¹ Şuara, 26/88-89                                                     
² Buhari, İman 39                                                     
³ Tirmizi, Birr 18                                                         
⁴ Müslim, Birr, 33                                                                
⁵ Hacc, 22/46                                                                            
6 Taberani, Mu’cemül Kebir, VIII, 186
⁷ Tirmizi, Deavat  89
⁸ Nesai, İstiaze  64